دلالت تضمنیدلالت تضمنی به معنی دلالت لفظ بر جزء معنای موضوعٌ له است. ۱ - تعریف دلالت تضمنیدلالت تضمنی، از انواع دلالت لفظی و مقابل دلالت مطابقی و التزامی بوده و عبارت است از دلالت لفظ بر بخشی از معنای موضوعله خود؛ به بیان دیگر، دلالت لفظ بر جزء معنای خود را دلالت تضمنی می نامند، مانند: دلالت لفظ بیع بر تملیک ، در حالی که بیع عبارت است از تملیک عین به عوض معلوم، یا مانند: دلالت انسان بر حیوان یا ناطق، در حالی که انسان به معنای حیوان ناطق است، و یا مانند: دلالت لفظ کتاب بر صفحه و یا جلد آن. [۲]
منطق صوری، خوانساری، محمد، جزء۱، ص۶۰.
[۳]
شرح المنظومة - منطق، سبزواری، هادی بن مهدی، ص۱۰۴.
[۴]
تحریر القواعد المنطقیه فی شرح رسالة الشمسیه، قطب الدین رازی، محمد بن محمد، ص۲۹.
[۵]
اشارت وتنبیهات، ابن سینا، حسین بن عبد الله، ص۱۳۹.
[۷]
الشفا-المنطق، ابن سینا، حسین بن عبد الله، ج۱، جزء۲، ص۴۳-۴۴.
[۸]
التحصیل، بهمنیار بن مرزبان، - ۴۵۸ق، ص۱۳.
[۱۰]
درة التاج، منطق، قطب الدین شیرازی، محمود بن مسعود، جزء۲، ص۱۵.
۲ - پانویس
۳ - منبعفرهنگنامه اصول فقه، تدوین توسط مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، ص۴۵۷، برگرفته از مقاله «دلالت تضمنی». |